Inhoudsopgave
Als je ervoor kiest voedsel te fermenteren dan betekent dit dat je het langer houdbaar kunt maken maar dat ook het uiterlijk en de smaak ervan veranderen. Fermenteren is een methode die al heel lang wordt toegepast en waarbij er voor gekozen wordt bepaalde voedingsmiddelen gecontroleerd te laten rotten.
Lijkt je dit niet echt zo geweldig? Lees dan zeker de volgende tekst eens door zodat je weet wat fermenteren precies inhoudt en je het wellicht ook zelf wilt gaan doen want er zitten namelijk tal van voordelen aan deze manier van bewerken en conserveren van voedsel.
Wat is fermenteren nu precies en hoe kun je groenten fermenteren? Dat en meer lees je in deze tekst.
👋 Voordat je verder leest…
Hieronder kan je je aanmelden voor onze nieuwsbrief. Daarin delen we de handigste tips en interessante artikelen. Allemaal op het gebied van fermentatie.
We zouden het heel erg leuk vinden als je je inschrijft. Als bedankje krijg je meteen een gratis PDF met 10 lekkere (en snelle) fermentatie recepten!
Voorbeelden van gefermenteerde producten
Er bestaan verschillende soorten voedsel die al uit zichzelf kunnen fermenteren. Denk bijvoorbeeld aan druiven die wijn worden door het gisten, schimmels waarmee bepaalde speciale kazen gemaakt worden, melkzuurbacteriën waarmee yoghurt en kaas gemaakt wordt en zo is er nog veel meer te noemen.
Bepaalde gefermenteerde producten kun je gewoon zo in de winkel kopen en het betreft heel normale voedingsmiddelen zoals bijvoorbeeld zuurkool, yoghurt, kaas, brood, sojasaus en chocolade (cacaobonen worden na het oogsten gefermenteerd).
Ben je zelf wel graag een beetje creatief bezig met voedsel? Dan is fermenteren van groenten iets dat je ook prima zelf kunt doen met allerlei soorten eten en drinken.
Let op: Wil jij alles ontdekken over fermenteren zodat je thuis zelf aan de slag kan? Dan ga je het Fermentatie Handboek zeker interessant vinden. Je kunt het boek over fermenteren bekijken via deze link.
Waarom begin je met fermenteren van groente?
Zelf fermenteren is niet erg moeilijk maar als je dit nog nooit eerder gedaan hebt, is het slim om met fermenteren van groente te beginnen. De kans dat het proces daarmee goed gaat en je een lekker, houdbaar product krijgt, is daarbij namelijk het grootste.
De kans dat gefermenteerde groente bederft is minimaal. Bovendien is fermenteren van groenten ook het eenvoudigste om te doen.
Heb je dit helemaal goed onder de knie? Dan kun je daarna uiteraard ook overstappen naar andere voedingsmiddelen om te fermenteren.
Stap voor stap zelf groenten fermenteren
Hoe fermenteer je groenten nu het beste? En wat is fermenteren van groenten nu precies? Als je voor zelf groenten fermenteren kiest, is het belangrijk met de volgende zaken rekening te houden:
- Zorg om beginnen dat je voldoende materiaal hebt om de groente in te fermenteren. Je kunt dit doen in potten met een schroefdeksel (weckpotten met een sluiting zijn bijvoorbeeld ideaal) maar in zakken die je vacuüm trekt kan het ook gedaan worden.
- Zorg dat de potten altijd goed schoon zijn. Dit betekent van tevoren goed uitspoelen met heet water of met soda. Wel goed naspoelen in het tweede geval natuurlijk.
- Netjes en met schone handen werken als je de groente snijdt en wast is niet meer dan logisch natuurlijk.
- Was de groente goed, zeker als deze niet biologisch is en behandeld is met bestrijdingsmiddelen. Droog de groente daarna ook goed af. Zorg voor een goede en schone snijplank, een prima mes om groente mee te snijden en bepaal hoe groot je de stukken maakt. Dit kunnen bijvoorbeeld blokjes, schijfjes of reepjes (julienne) worden. Hoe groot en welke vorm de groente wordt bepaal je zelf maar zorg wel voor nagenoeg allemaal even grote stukjes.
- Als je groente gaat fermenteren, zorg er dan voor dat je voldoende zout of een zoutoplossing in water hebt om erbij te doen. Voor een goede fermentatie van groente dien je minimaal 2% zout toe te voegen. Op een kilo groente betekent dit dus 20 gram zout.
- Als je de potten gevuld hebt, maak je de randen netjes schoon zodat er geen vuil achterblijft en doe je ze zó dicht, dat er zo min mogelijk zuurstof in zit. Voor zakken die je vacuüm trekt, geldt dat uiteraard ook.
- Zorg dat je de eerste dagen de pot even opent, zodat de opgebouwde druk kan ontsnappen.
- Tenslotte is het zaak je gefermenteerde groente diverse dagen te laten staan om de bacteriën de kans te geven hun werk te doen. Deze zorgen ervoor dat de suikers worden omgezet in zuren en zo blijft je product heel lang houdbaar. Het is natuurlijk wel afhankelijk van wat voor groente je fermenteert en hoe grof je deze snijdt, hoe lang het proces duurt. Bepaalde soorten groenten hebben nu eenmaal langer nodig om zuur te worden dan andere en hoe kleiner je het snijdt, hoe sneller het proces verloopt.
Online cursus: alles wat je wil weten over fermenteren
Wil jij thuis met fermenteren aan de slag? En zoek je een fijne, duidelijke videocursus? Dan is onze cursus fermenteren de ideale oplossing! In deze online cursus leren we jou stap voor stap hoe je de heerlijkste gefermenteerde gerechten kunt maken.
Klik hier om de online cursus fermenteren te bekijken →
Welke groenten kun je allemaal fermenteren?
Als je ervoor kiest groente te fermenteren dan is het niet zo dat je dit alleen maar met een paar soorten kunt doen. De meeste groenten zijn er prima geschikt voor om te gebruiken. Er bestaat weliswaar een top 10 met de meest populaire groenten om te fermenteren:
1. Witte kool (dit wordt uiteraard zuurkool na de fermentatie)
2. Chinese kool
3. Wortels
4. Augurken
5. Pompoen
6. Bietjes
7. Uien
8. Rapen
9. Koolraap
10. Bloemkool
Hetgeen zeker niet wil zeggen dat het met andere groenten niet mogelijk is om deze te fermenteren. Het fermenteren is in China bedacht waar men dit al eeuwen geleden uitvond om voedingsmiddelen zoals groenten langer te kunnen bewaren.
Zout heeft nu eenmaal een conserverende werking, werd al snel ontdekt. Groente die veel in de Aziatische keuken wordt gebruikt, leent zich vaak prima voor fermentatie maar ook de groenten zoals wij deze hier in het westen kennen zijn er ook voor geschikt om te picklen.
Zijn alle groenten geschikt voor fermentatie?
Denk bijvoorbeeld eens aan komkommer, aubergine, asperge, augurk, allerlei soorten kool, spruitjes, paprika en zo kunnen we natuurlijk nog wel even doorgaan. Fruit zoals appels en peren kun je ook goed fermenteren.
Welke groente je ook kiest, zorg ervoor dat deze goed gewassen is en droog deze voordat je ze in de pot of zak doet. Zo zijn alle stoffen die het fermentatieproces kunnen beïnvloeden er goed af.
Als je zelf een groentetuin hebt en geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt, is dat natuurlijk het beste.
Welke groente geeft het beste fermentatie resultaat?
Kies zoveel mogelijk voor biologische groente. Zo kun je groenten waarvan je veel hebt in een bepaald seizoen ook op een later tijdstip nog nuttigen nadat deze zijn gefermenteerd.
Verse groente levert een beter en knapperiger resultaat op dan groente die er al wat langer ligt dus begin zo snel mogelijk na het oogsten met fermenteren. Nog niet zoveel ervaring met fermenteren? Kies dan harde groentes. Zoals kolen, bietjes of wortels.
Fermenteren gaat het beste met groente op kamertemperatuur. Om het fermenteren te laten geschieden zet je de groente het beste op een plek rond de 20 graden weg. Het proces kan vertraagd worden door de potten in de koelkast te zetten.
Als je denkt dat de groente op een bepaald moment naar je smaak is, open je het beste een pot om te proeven. Ben je tevreden met het eindresultaat? Bewaar de pot dan in de koelkast.
Waarom zou je groente fermenteren?
Het fermenteren van groente is een behoorlijke klus dus vraag je van tevoren wel goed af of je er aan wilt beginnen. Wellicht denk je nu ook: waarom zou ik groente überhaupt fermenteren? Er zijn meerdere redenen om dit te doen.
De eerste reden is dat je de groente door fermenteren langer houdbaar kunt maken. Als je het netjes doet en op een schone manier werkt is de kans dat gefermenteerde groente ooit bederft, heel erg minimaal.
De groente blijft in principe altijd goed zolang er geen zuurstof bij kan dus deze kun je lang bewaren.
Heel het jaar door de gefermenteerde groenten die jij wilt
Ten tweede kun je heel het jaar door een bepaalde groente eten als deze gefermenteerd is. Voor de meeste soorten groente geldt tegenwoordig dat deze het hele jaar door verkrijgbaar zijn maar in een bepaald seizoen is er nu eenmaal meer van te krijgen.
Sommige groente is echt alleen een paar maanden per jaar te koop. Als je deze dan fermenteert kun je er op een ander tijdstip weer van genieten terwijl het niet het seizoen voor die groente is.
Fermenteren is duurzaam
Fermenteren is bovendien duurzaam. Als je erg veel van een bepaalde soort groente in huis hebt, bestaat de kans dat je deze niet allemaal op krijgt en je wat weggooit.
Zonde natuurlijk maar door de groente te fermenteren kun je deze allemaal bewaren en op een later tijdstip nuttigen.
Er zijn veel stukken van groente of restanten van ander voedsel dat je anders weggooit maar door dit te fermenteren kun je er nog altijd iets van maken zodat je zo min mogelijk verspilt en niets hoeft weg te gooien.
Zijn gefermenteerde groenten gezond?
Hoewel je misschien zou denken dat gefermenteerd voedsel niet gezond is omdat er bacteriën aan te pas komen, is het juist wel gunstig dat deze er zijn. Door fermentatie ontstaan er gezonde bacteriën die bekend staan onder de naam probiotica.
Juist deze bacteriën zorgen ervoor dat je darmflora gezond blijft en goed functioneert. Gefermenteerde groenten en ander voedsel zijn zo heel gezond voor je lichaam waardoor je goed functioneert en je lekker voelt.
Een verstoorde darmflora heeft namelijk vervelende gevolgen voor de rest van je lichaam dus het is zaak deze goed gezond te houden. Dit wisten ze overigens vroeger al, hoewel het toen nog niet onder de naam probiotica bekend was.
Door lange tijd op zee kregen zeelui nog wel eens scheurbuik maar niet wanneer ze gefermenteerd voedsel tot zich namen. Zo zie je maar, fermenteren is al eeuwenoud maar werkt nog altijd goed.
Wil je álles ontdekken over fermenteren?
Bekijk dan onze online videocursus over fermenteren eens. In deze cursus met meer dan 30 video’s leer je alles over fermentatie.
Zo gaat het onder andere de gezondheidsvoordelen, technieken, materialen en recepturen. En als je niets van de cursus opsteekt krijg je jouw aankoopbedrag gewoon terug!
Klik hier om de online cursus fermenteren te bekijken →
